بسیاری از مادران بعد از به دنیا آوردن فرزندشان دچار اختلال افسردگی پس از زایمان (PDD) می‌شوند. این اختلال کنار آمدن با شرایط جدید و انجام وظایف مادرانه را بسیار سخت می‌کند و فرد را دائما به سمت پرورش افکار و احساسات منفی آزاردهنده‌ای می‌کشاند؛ به صورت طبیعی این احساسات بر رابطه‌ی مادر و نوزادش تأثیر می‌گذارد و باعث می‌شود از بودن فرزندش لذت کافی را نبرد، در تربیت و رشد او در سال‌های حساس اولیه موفق نباشد و احساس گناه کند که این احساس افسردگی را افزایش می‌دهد. اگر به موقع به مشکل افسردگی مادر پرداخته نشود، این اختلال شدت بیشتری پیدا می‌کند و ممکن است به ایجاد سبک‌های دلبستگی ناسالم در کودک نیز بی‌انجامد. بنابراین اگر به سلامت خود و نوزادتان اهمیت می‌دهید، تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
برای دریافت مشاوره در زمینه افسردگی پس از زایمان می‌توانید با مرکز مشاوره روانشناسی کانون مشاوران و با شماره 02122016024 تماس بگیرید.
منبع: افسردگی پس از زایمان
علل دچار شدن به افسردگی بعد از زایمان
پژوهشگران هنوز موفق به کشف علت دقیق افسردگی پس از زایمان نشده‌اند. با این حال بسیاری از متخصصان معتقدند این اختلال بر اثر ترکیبی از عوامل مختلف ایجاد می‌شود. عواملی نظیر تغییرات هورمونی و شیمایی بدن در بارداری، رویدادهای استرس‌زا، مشکلات عاطفی در ارتباط با همسر، عدم دریافت حمایت از جانب خانواده، سابقه قبلی بروز افسردگی و … شما را در برابر این مشکل آسیب پذیر کرده و احتمال بروز آن را بیشتر می‌کند. نگرانی‌های تربیت و بزرگ‌کردن فرزند در این میان به افسردگی بعد از زایمان دامن می‌زند.
افسردگی پس از زایمان چه علائمی‌دارد؟
توجه داشته باشید که همه علائم در یک فرد ظهور پیدا نمی‌کنند و شدت آن‌ها از فردی به فرد دیگر متفاوت است. در صورت تجربه علائم زیر به یک متخصص روانشناس مراجعه کنید تا تشخیص و درمان، درست و به موقع انجام شود و از بروز مشکلات بعدی جلوگیری شود. در صورتی که این علائم تحت درمان قرار نگیرند می‌توانند ماه‌ها و یا حتی سال‌ها در شما باقی بمانند. افسردگی پس از زایمان با علائم و نشانه‌های خاصی ظهور می‌کند که موارد زیر را شامل می‌شود:
– احساس ناامیدی، بی‌ارزشی و یا داشتن احساس گناه؛
– ایجاد تغییراتی در اشتها نظیر بی‌اشتهایی یا پراشتهایی؛
– لذت نبردن از چیزهایی که قبلاً به آن‌ها علاقه‌مند بوده‌اید؛
– داشتن افکاری مربوط به آسیب زدن به خود یا کودک؛
– داشتن افکار تکرار شونده در مورد مرگ و خودکشی؛
– داشتن خلق غمگین یا تغییرات خلقی شدید؛
– بی انرژی بودن و احساس خستگی شدید؛
– تحریک‌پذیر شدن و احساس خشم شدید؛
– ناتوانی در به خواب رفتن یا خوابیدن زیاد؛
– مشکل در برقراری ارتباط با نوزاد؛
– گوشه‌گیری از خانواده و دوستان؛
– گریه کردن‌های زیاد؛
– بی‌قراری و اضطراب. برای اطلاع از دیگر علائم افسردگی کلیک کنید.
افسردگی پس از زایمان | علائم سایکوتیک
برخی از زنان، به‌خصوص آن‌هایی که سابقه و زمینه افسردگی را در خانواده خود دارند، ممکن است به افسردگی پس از زایمان به صورت شدیدتری دچار شوند و علائم سایکوز نظیر هذیان و توهم را نیز تجربه کنند. این علائم معمولاً یک هفته پس از زایمان ظهور می‌کنند. خوشبختانه افسردگی پس از زایمان با علائم سایکوتیک وضعیت بسیار نادری است و بسیار کم اتفاق می‌افتد. اما خوب است با علائم آن آشنا باشید؛ چرا که افسردگی پس از زایمان همراه با علائم سایکوتیک وضعیت بسیار اورژانسی محسوب می‌شود و به دلیل احتمال خطر جانی برای مادر و کودک نیازمند دریافت خدمات حرفه‌ای فوری از جمله مراجعه به روان پزشک و روان شناس است. برخی از این علائم به شرح زیر است:
– احساس گیجی و ناتوانی در جهت‌یابی درست؛
– تلاش برای صدمه زدن به خود یا کودک؛
– داشتن افکار وسواسی در مورد نوزاد؛
– پارانویید یا احساس بدبینی مفرط؛
– بی‌قراری و احساس انرژی زیاد؛
– ایجاد اختلالاتی در خواب؛
– تجربه هذیان و توهم.
افسردگی پس از زایمان | چه زمانی باید به متخصص مراجعه کنید؟
در اوایل به دنیا آمدن فرزند اکثر مادران تا حدودی خلق غمگین را تجربه می‌کنند که به آن سندروم بیبی بلو (baby blue) گفته می‌شود. اما اگر علائم شدت بیشتری پیدا کنند و منجر به اختلال در عملکرد شما شوند حتماً باید به یک روانشناس مراجعه کنید. موارد زیر نمونه‌هایی از شرایطی هستند که در صورت بروز هرکدام از آن‌ها مراجعه به متخصص ضرورت دارد.
– داشتن افکار مرتبط با آسیب به خود و کودک
– تشدید علائم به جای روند رو به بهبودی
– پایدار ماندن علائم بیش از دو هفته
– دشواری در انجام وظایف مادرانه
– ناتوانی در انجام وظایف روزانه
آیا مردان نیز دچار افسردگی پس از زایمان می‌شوند؟
افسردگی بعد از زایمان در برخی از مردانی که به تازگی و به خصوص برای اولین بار پدر می‌شوند نیز، اتفاق می‌افتد. علائم مربوط به افسردگی در مردان با علائم افسردگی در زنان تقریباً مشترک است و می‌تواند مواردی نظیر غمگینی، احساس خستگی مفرط، اضطراب، ایجاد تغییراتی در خواب و اشتها را شامل شود.
عواملی نظیر سن کم هنگام پدر شدن، سابقه افسردگی قبلی، درگیری با مشکلات عاطفی و مالی، مردان را نسبت به بروز افسردگی پس از به دنیا آمدن فرزند آسیب‌پذیر می‌کند. همان طور که در مورد مادر گفته شد افسردگی پدر نیز رابطه با نوزاد را تحت تأثیر قرار خواهد داد و منجر به دشواری در انجام وظایف پدرانه می‌شود. در نتیجه افسردگی پس از زایمان در مردان نیز باید جدی گرفته شود و درمان‌های روان شناختی مناسب برای آن‌ها صورت بگیرد.
درمان افسردگی بعد از زایمان
با توجه به شدت و نوع علائم افسردگی پس از زایمان روش‌های مختلفی در درمان این اختلال مورد استفاده قرار می‌گیرد. روان شناسان معمولاً با استفاده از روش درمانِ شناختی رفتاری تلاش می‌کنند تا این مشکل را برطرف سازند. گاهی اوقات ممکن است میزان اضطراب و افسردگی مادر به حدی باشد که آمادگی شرکت در جلسات روان درمانی یا مشاوره را نداشته باشد؛ در این شرایط روان شناس ابتدا فرد را برای کمک به کاهش علائم اضطراب به روان‌پزشک ارجاع می‌دهد تا درمان‌های دارویی با استفاده از داروهای ضدافسردگی و ضد اضطرابی مناسب برای مادر تجویز شود. اگر درمان دارویی هم‌زمان با روان‌درمانی انجام شود میزان تأثیرگذاری آن دو چندان خواهد شد و درمان موثرتر خواهد بود. برای اطلاع بیشتر از داروهای ضد افسردگی کلیک کنید.
برای دریافت مشاوره در زمینه افسردگی پس از زایمان می‌توانید با مرکز مشاوره روانشناسی کانون مشاوران و با شماره 02122016024 تماس بگیرید.
منبع: افسردگی پس از زایمان